Werkbezoek Tsjechië

Marian en Robin van Stichting Prokkel brachten een bezoek aan Tsjechië! Met o.a. een presentatie over Prokkelen door Marian. Robin schreef onderstaand blog:

Werkbezoek Tsjechië
Van vrijdag 24 tot en met zondag 26 september heb ik samen met Marian Geling een werkbezoek gebracht aan Tsjechië. Marian was uitgenodigd door Miloš Votoupal, die werkzaam is bij de universiteit van Brno. Hij vroeg of zij een presentatie over Prokkelen wilde houden tijdens een bijeenkomst in Uherské Hradiště, in het culturele complex Reduta. Deze uitnodiging heeft Marian geaccepteerd en ik ben ter ondersteuning meegegaan.

Over de bijeenkomst:
De universiteit van Brno heeft een 3-jarig project, met de titel: ‘Inclusion Support in leisure activities for people with intellectuel disability (INSULA)’. Het doel van het project is om een langlopend/continu programma op te zetten waarbij mensen met een verstandelijke beperking (die gebruik maken van sociale huisvestingdiensten) meer worden geïntegreerd bij lokale vrije tijd activiteiten. De bijeenkomst eind september geldt als de afsluiting van het 3-jarig project.

Dag 1 (vrijdag 24 september)
Een van de doelen van het project is om in kaart te brengen hoe mensen met een verstandelijke beperking hun vrije tijd besteden en welke voorkeuren zij daarbij hebben. Om hierachter te komen is de Photovoice-methodologie gebruikt. Hierbij worden foto’s gebruikt om te illustreren hoe deelnemers in het leven staan en wat voor hen belangrijk is. De mensen met een verstandelijke beperking uit Uherské Hradiště hebben daarom elk een aantal foto’s uitgekozen en daar is een fototentoonstelling (‘That’s how we see it’) van gemaakt.

Op dag 1 werd de fototentoonstelling geopend in de hal van Reduta, met van elke persoon circa drie foto’s bij elkaar. Aan de hand van de foto’s zagen we bijvoorbeeld dat iemand heel erg van dieren houdt, maar ook iemand die graag bakt en iemand die zichzelf graag associeert met het tekenfilmfiguur Tasmanian Devil.

Bij de opening van de fototentoonstelling waren de mensen met een verstandelijke beperking aanwezig en (hun) bekenden. Een van de cliënten bracht zijn voorliefde voor muziek tot uiting door voor de tientallen mensen het nummer ‘Let it be’ te zingen. Een andere cliënt begeleidde hem op piano. Ze deden het erg goed, heel knap (al helemaal om dat voor zoveel mensen te doen).

Dag 2 (zaterdag 25 september)
Een ander doel van het project is om te kijken hoe vergelijkbare situaties worden aangepakt in andere landen: door te bekijken hoe het beleid daar is met betrekking tot de inclusie van mensen met een verstandelijke beperking bij lokale vrije tijd activiteiten en welke methoden gebruikt worden. De afgelopen jaren heeft de universiteit van Brno contacten opgedaan in andere landen (waaronder Nederland), en heeft zo ook kennisgemaakt met de methode Prokkelen.

Daarom is Marian Geling gevraagd om op dag 2, tijdens de ‘community meeting’ (ook in Reduta) daar een presentatie over te houden. De presentatie was in het Engels en werd direct door een tolk (die naast haar stond) naar Tsjechisch vertaald. Bij de presentatie waren zo’n twintig mensen aanwezig, niet alleen uit Tsjechië, maar ook Slowakije (zowel mensen met als zonder beperking – bijvoorbeeld sociaal werkers).

Bij de community meeting kwam ook het derde en laatste doel van het project tot uiting: de kansen voor samenwerking tussen cliënten en lokale gemeenschap onderzoeken. Hierbij is de methode van participatief actieonderzoek gebruikt: mensen met een verstandelijke beperking zijn als peer-expert opgenomen in een onderzoeksteam. Tijdens de community-meeting kregen we dat in de praktijk te zien: er was een paneldiscussie over op jezelf wonen in Uherské Hradiště. Het panel bestond uit vijf personen waaronder iemand met een verstandelijke beperking en verantwoordelijken (zoals de viceburgemeester). Zij discussieerden met elkaar en ook het publiek kon vragen stellen, bijvoorbeeld bewoners met een verstandelijke beperking over hun eigen woonsituatie.

Naast de Prokkelpresentatie en paneldiscussie (in de kleine hal) stonden er op dag 2 nog meer activiteiten op het programma. In de kleine hal waren we ook getuige van een ontmoeting tussen zogeheten ‘self-advocates’. Dit zijn mensen met een verstandelijke beperking die actief zijn als belangenbehartiger. Er waren drie groepen self-advocates, uit drie verschillende Tsjechische plaatsen. Met z’n allen zaten we in een grote kring en werden ervaringen uitgewisseld.

Terwijl wij in de kleine hal waren, waren er in de grote hal waren verder nog creatieve workshops en bewegingsactiviteiten. Tussen de activiteiten door kon iedereen ruimschoots genieten van hapjes en drankjes. Als afsluiting van de bijeenkomst was er in de grote hal nog livemuziek. Muziek werkt altijd verbindend, en ook nu weer. We zagen mensen met en zonder beperking spontaan met elkaar swingen.

Al met al zou ik de community meeting geslaagd willen noemen. Ik heb inspirerende ontmoetingen gezien, waarbij mensen met een verstandelijke beperking zich goed lieten zien en horen.

Dag 3 (zondag 26 september)
Het officiële programma bestond uit twee dagen, maar op de dag dat we weer uit Tsjechië zouden vertrekken zijn we op uitnodiging ’s ochtends nog op bezoek geweest bij twee woonlocaties voor mensen met een verstandelijke beperking in Uherské Hradiště, zodat we een goed beeld konden krijgen hoe ze wonen. Zo bezochten we een begeleid-wonen locatie waar alle bewoners een eigen kamer hadden met bed en badkamer, met gedeelde keuken en een gezamenlijke woonkamer.

Op deze woonlocatie wonen ongeveer vijftien mensen en daarvoor zijn zes begeleiders. Daarna bezochten we nog een kleinere woonlocatie, waar men wat meer zelfstandig woont, alvorens terug naar Nederland te vertrekken.  

Eindgedachte
Ik heb gezien hoe ook in Tsjechië mensen met een verstandelijke beperking graag gezien en gehoord willen worden, wat niet veel anders is dan bij ons in Nederland. En dat ze in Tsjechië dezelfde inclusie-doelen willen nastreven. Ik hoop dat we via de presentatie – door de Nederlandse voorbeelden (Prokkelen) te laten zien – hebben kunnen helpen met het bereiken van (een van) hun doelen en dat wat ze hebben geïnspireerd hoe Prokkelen daarbij kan helpen.