Aandacht voor stichting Prokkel in digitaal magazine van NVTZ
De Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn (NVTZ) heeft de landelijke projectleider van stichting Prokkel geïnterviewd voor het NVTZ MGZN.
Dat is een digitaal magazine met praktijkvoorbeelden uit zorg en welzijn.
Het interview staat hier en is ook hieronder te lezen:
‘Ik gun iedereen een prikkelende ontmoeting’
Een Prokkel is een prikkelende ontmoeting. Een ontmoeting tussen iemand met een verstandelijke beperking én iemand zonder. Een ontmoeting waarbij je nadenkt over die ontmoeting: wat doet het met jou en wat met de ander. Door daar over na te denken, word je je er meer bewust van wat er nodig is om te zorgen dat iedereen mee kan doen, gehoord en gezien wordt. Prokkelen is vooral heel praktisch en het kan op alle terreinen: op het werk, in de vrije tijd, in de wijk, rondom wonen, op een vereniging, op school of in het onderwijs. Door samen iets te doen, leer je elkaar én elkaars leefwereld beter kennen. Dat is de essentie van een Prokkel. Veel ontmoetingen zijn lokaal en kleinschalig, in de buurt of op het werk. Maar er zijn ook digitale ontmoetingen. En zelfs soms ontmoetingen bij ministeries en bedrijven. Dan ga je als groep met elkaar in gesprek. Bij al die ontmoetingen ontstaat contact, verbinding.
Marian Geling is landelijk projectleider van de stichting en samen met nog twee werknemers, bestuur en zo nu en dan een zzp-er organiseren zij de jaarlijkse Prokkelweek. Stichting Prokkel is ontstaan vanuit de zorg, nu al weer meer dan 15 jaar geleden. Onder meer VGN, Stichting SPZ en de LFB – de organisatie voor en door mensen met een licht verstandelijke beperking – hebben de organisatie opgezet. Hun doel was en is nog steeds de inspanningen op het terrein van meedoen en inclusie zichtbaar te maken en te versterken. VGN en de LFB zijn ook vertegenwoordigd in het bestuur van de stichting. Naast vertegenwoordigers vanuit het bedrijfsleven, een oud-wethouder en natuurlijk ervaringsdeskundigen zetten ze met elkaar de koers uit. Een onafhankelijke voorzitter begeleidt het mee op initiatief van HandicapNL (voorheen Fonds Verstandelijk gehandicapten). Tegenwoordig is de stichting ook buiten de Prokkelweek actief en dan vooral tijdens de verkiezingen. Dan werken Prokkelduo’s als vrijwilliger op de
stembureaus. De netwerkorganisatie brengt zo het hele jaar door mensen met én zonder verstandelijke beperking bij elkaar. Marian vertelt enthousiast hoe de Prokkelweek is ontstaan en wat er zoal mogelijk is.
Sociale structuren
“Zorginstellingen zijn op een gegeven moment naar de wijk gegaan. Er zijn mooie woningen gebouwd. Maar met het verplaatsen van de stenen zijn de sociale structuren nog niet verplaatst. Om ervoor te zorgen dat integratie en participatie tussen mensen met een licht verstandelijke handicap en gemeenschappen plaatsvindt, ontstond het idee om op een werkdag (vrijdag) en een vrije dag (zaterdag) dagen te organiseren om elkaar te ontmoeten en te leren kennen. Die twee dagen werden er drie en zo is uiteindelijk de Prokkelweek ontstaan en ik ben gebleven”, licht Marian toe. In de Prokkelweek gaat het erom dat je samen iets doet waardoor je elkaar beter leert kennen. Het uitgangspunt is dat je daarbij rekening houdt met wat de ander kan.
Deze ontstaansgeschiedenis vindt Marian belangrijk om te delen. “Want we moeten elkaar versterken en samen laten zien wat mogelijk is.” Het is een voorwaarde dat we activiteiten ontwikkelen die overal in het hele land kunnen plaatsvinden en waaraan iedereen kan meedoen. We bieden voorbeelden zodat mensen die kunnen navolgen, we inspireren en we faciliteren. Zodat we het iedereen makkelijk maken om mee te doen en zelf aan de slag te gaan. Door meer samen te werken kun je elkaar versterken en bied je de samenleving een handreiking om mee te doen.
Prokkelweek als ijkpunt
Het voordeel van een jaarlijkse Prokkelweek is dat organisaties een ijkpunt hebben om te beginnen of om naar toe te werken “Als organisaties meedoen, zien we dat dit een enorme boost in de organisatie geeft. We hadden een zorgaanbieder die wat meer moest doen aan verkeersveiligheid op het terrein. Omdat dit iets is wat je altijd kunt doen, kwam het er maar niet van. De Prokkelweek werd de aanleiding om dit op te pakken. En onder de vlag van de jaarlijkse Prokkelweek was het ook veel makkelijker om betrokken partijen uit te nodigen mee te doen. De politie zette een snelheidsmeter op het terrein, een BOA ging samen met een cliënt langs verkeerd geparkeerde auto’s, er werd een rolstoelwasstraat ingericht, de wethouder opende de week. Kortom de Prokkelweek was een hele mooie aanleiding om dit met elkaar te organiseren. Dus mijn oproep aan welzijnsinstellingen of gemeenten is, gebruik de Prokkelweek om aan de slag te gaan.” Er zijn ruim 1 miljoen mensen met een licht verstandelijke handicap en zorgaanbieders of lokale organisaties vinden het soms lastig om de buurt erbij te betrekken. Mensen hebben bij deze doelgroep vaak een bepaald beeld en ze zijn sowieso niet zo in beeld. Sectoren in de kunst, cultuur, sport en welzijn kunnen meedoen aan de Prokkelweek. De opdracht van de medewerkers werkzaam in het sociaal domein is om iedereen zoveel mogelijk bij de buurt en maatschappij te betrekken. De Prokkelweek is een mooie start om eraan te werken en iedereen erbij te krijgen.
Bedrijven willen ook graag mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt betrekken, maar vaak weten ze niet hoe ze dat moeten doen. Daarom heeft stichting Prokkel de donderdag in de Prokkelweek uitgeroepen tot ‘Nationale Prokkelstagedag’. Dan kan iemand een dagje kijken bij een bedrijf. Het is een laagdrempelige manier voor een bedrijf om iemand te leren kennen met een licht verstandelijke handicap. De Prokkelweeek is een verbindmiddel en inspirator om dit met elkaar te verkennen. Natuurlijk doen job- en participatiecoaches dit ook, het is immers hun werk. Zij gebruiken de Nationale Prokkelstagedag als snuffelstage. Juist omdat het maar 1 dag is ervaren zowel bedrijven als cliënten het als heel laagdrempelig. En vanuit het gelegde contact ontstaan er vaak weer nieuwe samenwerkingen.
Vier thema’s
Om het overzichtelijk te maken zijn er vier thema’s te kiezen, namelijk werk, vrije tijd, samenspel met de buurt en leren en ontwikkelen. Een combinatie van daarvan kan ook. Zo is het heel interessant voor cliënten die tijdens de dagbesteding kaarten of appeltaarten maken, te kijken waar die kaarten of appeltaarten terecht komen, en hoe dat hele proces verloopt. Dan heb je een combinatie van leren en werk. Dat vinden de cliënten superleuk om te volgen. En het past in hun lopende leerlijn.
Aardig om te noemen is dat er een zorgaanbieder is, die ieder jaar in januari een kaart stuurt aan alle cliënten met de vraag bij welk bedrijf ze dat jaar tijdens de Prokkkelweek een keertje willen kijken.
Voorwaarde is dat het bedrijf wel bij de cliënten in de buurt is. De cliënten moeten die kaarten voor een bepaalde datum terugsturen. Via intranet worden medewerkers geïnformeerd over de uitstaande vragen. Veel medewerkers kijken in hun eigen netwerk of ze een stageplaats kunnen regelen. Voordeel is dat ze zich verantwoordelijk voelen voor het desbetreffende stagebedrijf en die cliënt. Vaak zorgen ze er dan ook voor dat de deelnemer er komt en weer wordt opgehaald. Dat geeft een enorme boost en positieve lading binnen de organisatie. Het is zichtbaar wat er gebeurt. Participatiecoaches zijn hierbij actief betrokken. Dit heeft al tot begeleide werkplekken geleid.
Prokkelvoorbeeld in een buurt
Een voorbeeld van samenspel met de buurt is een kleine woonvoorziening in het buitengebied in Drenthe. “Wat zullen wij als bewoners in de Prokkelweek doen?” Ze waren er snel uit, een hightea met de buurt. De buren vonden dat zo leuk en wilden een gezamenlijk cadeau te geven. Toen bleek dat veel buren elkaar voor de tijd ook niet echt kenden. Door het initiatief van de woonvoorziening om ‘iets’ te doen in de Prokkelweek, zijn er veel gesprekken tussen buurtgenoten onderling ontstaan, en ook met de bewoners van de instelling. Het zorgde voor meer contact. Eén van de bewoners mocht een ritje maken in de raceauto van een buurtgenoot. En boden bewoners op hun beurt aan op pakketjes aan te nemen en te helpen bij de woonvoorziening bij personeelstekort.
Kleine stapjes
Meedoen, gehoord en gezien worden is een proces dat bestaat uit kleine stapjes. De Prokkelweek kun je daarvoor inzetten en is zo tegelijkertijd een van de stapjes. Het helpt als je van te voren weet wat het doel van het proces is. Bijvoorbeeld meer contacten met de buurt. Dan kun je in de Prokkelweek een eerste stap zetten, zoals een hightea met de buren organiseren. En te kijken of en wat je bijvoorbeeld kunt doen met burendag, een volgend ijkpunt. En ondertussen ontdekken wat mensen verbindt, wat vinden ze alletwee leuk. Is dat koken? Of wandelen? Of kan een van de buren minder makkelijk zelf de boodschappen doen en kan een van de bewoners daarin wat betekenen. Verschillende momenten van contact, dragen er aan bij dat iedereen in de buurt zich gehoord en gezien voelt, ook ouderen, ook bewoners met een (licht) verstandelijke beperking. Activiteiten in de Prokkelweek zijn onderdeel van dit proces. Het is een landelijke week, waar we als stichting nationale publiciteit voor maken. Het fijne is dat landelijk werkende organisaties zich ook steeds vaker aansluiten. Zo doet het UWV mee en organiseren bijna alle ministeries in die week een BeleidsProkkel. Maar ook ProDemos, de Eerste Kamer en het CAK – die allemaal in Den Haag zitten – doen dit jaar mee. Zij organiseren de bijeenkomst en wij – als stichting – zorgen voor de deelnemers. Omdat we partners in het hele land hebben, werven we cliënten en ervaringsdeskundigen uit het hele land. Het zijn hele waardevolle ontmoetingen waarbij deelnemers over en weer van elkaar leren. En ontdekken hoe beleid gemaakt en ervaren wordt.
Praktisch ingesteld
De stichting maakt draaiboeken en stellen aanpakken beschikbaar die mensen kunnen gebruiken. “Ik ontving net een mailtje van een gemeente met een aanvraag om wat te doen in Prokkelweek. Of we iets kunnen bedenken. Ik stuur de mail ook naar een sportinstelling en een zorgaanbieder uit die gemeente die ik ken, gevuld met drie bedachte activiteiten met draaiboeken erbij en met een subsidieaanvraag die met elkaar daarvoor kunnen indienen. Dan gaan zorgaanbieders ermee aan de slag. We zijn als stichting erg praktisch ingesteld”, vertelt Marian. Omdat we als stichting niet gesubsidieerd worden, kunnen zorgaanbieders lid worden en daar betalen ze 4000 euro per jaar voor. “Wij brengen hen daarvoor actief in contact met andere partijen. Ook gemeenten komen al steeds meer bij onze stichting terecht. Zij vinden het een voordeel van de samenwerking dat wij geen zorgaanbieder zijn en onpartijdig opereren. Wij zijn van het stimuleren van de eerste betekenisvolle ontmoeting, waarop de zorgaanbieders én maatschappelijke organisaties en bedrijven kunnen voortborduren. Daar houdt ons werk op. We willen ook geen grote, staande organisatie worden.”
Boost aan de organisatie
Marian geeft aan dat het goed is voor toezichthouders om te weten dat de Prokkelweek een boost aan de organisatie kan geven en verbindend in de organisatie werkt. Alles begint en staat met het ontmoeten van mens tot mens en met elkaar in contact staan. Het gaat om een betekenisvolle ontmoeting voor cliënten, maar ook voor de samenleving. Als zorgorganisatie kun je aansluiten bij dit platform. “Maak daar gebruik van. Steeds meer bedrijven kunnen gebruik maken van eenvoudige werkvormen om werkelijk met elkaar in contact te komen. En maak je met eigen medewerkers ook weer echte connectie. Het gaat erom op een basale manier samen te leven en daarvoor moet je werken aan een goede relatie. En mensen met een verstandelijke beperking houden je die spiegel voor. De Prokkelweek geeft iedereen net dat zetje om ermee te beginnen. Ook als particulier kun je je aansluiten. Het doet ertoe.”
Meedoen aan de Prokkelweek (van 2 t/m 7 juni 2025) of stichting
Prokkel steunen? Kijk voor meer informatie op www.prokkel.nl.
